Ζάβιτσα, ένας παλιός οικισμός κτηνοτρόφων στην Αρκαδία
Αν και μόνο οι ντόπιοι γνωρίζουν τον οικισμό της Ζάβιτσας εντούτοις αξίζει να τον αναφέρω για να δούμε πόσο δύσκολη ήταν η ζωή τα παλιά χρόνια σε μερικά μέρη της Ελλάδας. Πρόκειται για ορεινό οικισμό κτηνοτρόφων που αναπτύσεται στην κορυφή του ομώνυμου όρους σε υψόμετρο περίπου 700 μέτρων στα όρια των νομών Αργολίδας και Αρκαδίας. Από εκεί καταγόταν ο άντρας της θείας μου οπότε έχω μία γνώση του τόπου.
Η ανάβαση ξεκινά από το Ξηροπήγαδο Αρκαδίας, μέσω ενός στενού και φιδίσιου αλλά τσιμεντοστρωμένου δρόμου. Η διαδρομή διαρκεί περίπου 25 λεπτά. Το τοπίο είναι ορεινό, με απότομες πλαγιές και διάσπαρτα παλιά σπίτια σε μεγάλες αποστάσεις το ένα από το άλλο. Τα σπίτια είναι λιτά αλλά πλήρως εξοπλισμένα με τα απαραίτητα για την επιβίωση: διαθέτουν ξυλόφουρνο, κοτέτσι, μαντρί και βοσκοτόπι. Η βλάστηση είναι άγρια με σφενδάμους και λίγα πλατάνια να ξεχωρίζουν στο τοπίο.
Η ζωή εκεί είναι απλή και σκληρή κάτι που μοιάζει μακρινό και ακατανόητο για εμάς που ζούμε στην αφθονία. Ζούσαν στην ερημιά απλά για να εξασφαλίσουν τα προς το ζειν, τίποτα παραπάνω, χωρίς καμία ψυχαγωγία ούτε καν γείτονες για κουβέντα. Ακόμα και σήμερα το τοπίο είναι όπως τότε χωρίς τίποτα να έχει αλλάξει.
Οι κάτοικοι ήταν κτηνοτρόφοι, όπως κι ο θείος μου, και ήγαγαν μία δύσκολη ζωή γιατί το κοπάδι χρειάζεται καθημερινά τάϊσμα, πότισμα, βόσκηση και άρμεγμα, υποχρεώσεις που πρέπει να γίνουν και δεν επιδέχονται αναβολές. Εκεί έζησαν την περισσότερη ζωή τους ο θείος και η θεία μου μαζί με το κοπάδι.
Κέντρο του οικισμού είναι ένα πλάτωμα με την εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, την παλιά ταβέρνα και ένα παλιό κτίσμα που ήταν σχολείο. Την παραμονή του Σωτήρος στις 5 Αυγούστου πραγματοποιείται μεγάλο πανηγύρι με ζωντανή μουσική. Μαζεύει αρκετό κόσμο γιατί οι κάτοικοι των γύρω χωριών αγαπάνε τον τόπο τους και τα πανηγύρια είναι τρόπος ψυχαγωγίας και αντάμωμα με συγγενείς και μετανάστες του εξωτερικού.
Στην εκκλησία
Την ερημιά σπάει η τελευταία οικογένεια που έχει απομείνει, οι οποίοι είναι μακρινοί συγγενείς μας. Ζουν από την εκτροφή των κατσικιών και έχουν μετατρέψει την παλιά ταβέρνα σε σπίτι. Ζουν όπως παλιά σε απόλυτη απομόνωση, κοντά στη φύση και μακριά από τους ρυθμούς της σύγχρονης ζωής με παρέα εκτός από τα κατσίκια και κουτάβια, κουνέλια, κότες και γάτες.
Μετά πήγαμε στην πηγή του χωριού η οποία είναι ζωτικής σημασίας για την οικογένεια γιατί παρέχει νερό για το πότισμα των ζώων. Εντύπωση μου έκανε ότι ήταν Ιούνιος μήνας και το νερό έτρεχε άφθονο.
Όσο κι αν ακούγονται βαρετά όλα αυτά, τα παιδιά μου πέρασαν τέλεια αφού συνάντησαν τα παιδιά της οικογένειας και ήρθαν σε επαφή με τα ζωάκια. Είχαν την ευκαιρία να δουν πράγματα που δεν είχαν ξαναδεί όπως τροκάνια (οι κουδούνες των κατσικιών), γλίτσες και να περιηγηθούν σε ένα παλιό σπίτι βοσκών που φυλάει μέσα γάλα και τυριά.
Ήταν η τρίτη φορά που πήγα στη Ζάβιτσα, η πρώτη ήταν το 1993 στο πανηγύρι του Σωτήρος, η δεύτερη το 2009 στο γάμο του ξάδερφου μου και τώρα το 2025, ο λόγος που πήγαμε ήταν να καθαρίσει η θεία το σπίτι κι εμείς ακολουθήσαμε για βόλτα. Δηλαδή μία φορά κάθε 16 χρόνια! Ελπίζω μετά από άλλα 16 χρόνια να πάω μία ακόμα επίσκεψη!
