Οι 15 κορυφαίοι προορισμοί για το Πάσχα με ιδιαίτερα έθιμα

Ιωάννης Καρκαλάτος28 Απριλίου 2023

1. Κέρκυρα

Πάσχα στην Κέρκυρα

Το Πάσχα είναι μία ξεχωριστή γιορτή σε αυτό το νησί των Επτανήσων και οπωσδήποτε οι λάτρεις των εθίμων πρέπει να την επισκεφθούν τουλάχιστον μία φορά για να δουν πως γιορτάζεται. Τη Μεγάλη Εβδομάδα η παλιά πόλη ντύνεται στο πένθιμο μωβ για να τιμήσει με αυτό τον τρόπο τα Άγια Πάθη. Τη Μεγάλη Πέμπτη οι φιλαρμονικές κάνουν πρόβες πλημμυρίζοντας με ήχους τα καντούνια ενώ τη Μεγάλη Παρασκευή γίνεται η περιφορά των επιταφίων με τη συνοδεία τους και πλήθους κόσμου. Το Μεγάλο Σάββατο στην πρώτη Ανάσταση δεκάδες χιλιάδες κόσμου παρακολουθούν τη ρίψη των μπότηδων, τα παραδοσιακά κανάτια όπως λέγονται στην Κέρκυρα, να πέφτουν από το Λιστόν και τα γύρω μπαλκόνια και να σείεται η πλατεία Σπιανάδα από τον καταιγισμό.

2. Πύργος Σαντορίνης

Πάσχα στον Πύργο

Κάθε Μεγάλη Παρασκευή το έθιμο με τα τενεκεδάκια βάζει τον Πύργο στο επίκεντρο της Σαντορίνης. Οι κάτοικοι ανάβουν τενεκεδάκια στα στενάκια και στα περιγράμματα των σπιτιών και των εκκλησιών για να δείχνουν το δρόμο στον επιτάφιο. Το έθιμο ξεκίνησε μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1956 όταν όλα είχαν καταστραφεί και οι κάτοικοι έψαχναν ένα τρόπο να φωτίσουν το δρόμο που θα περνούσε ο επιτάφιος. Η λύση δόθηκε από ένα εργοστάσιο που έφτιαχνε ντομάτα, πήραν οι κάτοικοι τενεκεδάκια τα γέμισαν με πετρέλαιο και στουπί και φώτισαν όλους τους δρόμους που θα περνούσε ο επιτάφιος. Προσοχή αν φυσάει δυνατός αέρας γιατί βγάζουν πολλές σπίθες.

3. Ναύπλιο

Πάσχα στο Ναύπλιο

Στο μαγικό σκηνικό της παλιάς πόλης οι επιτάφιοι των δύο ενοριών, του Αγίου Γεωργίου του 16ου αιώνα και της Παναγίας του 18ου, περιφέρονται σε διαφορετικές πορείες μέσα στα σοκάκια για να συναντηθούν στην πλατεία Συντάγματος όπου γίνεται δέηση μέσα σε πλήθος κόσμου. Μία πολύ καλή πρόταση για όσους θέλουν να περάσουν το Πάσχα κοντά στην Αθήνα.

4. Μετέωρα

Πάσχα στα Μετέωρα

Για όσους θέλουν να περάσουν το Πάσχα σε κλίμα θρησκευτικής κατάνυξης τα Μετέωρα είναι ο ιδανικός προορισμός. Σκαρφαλωμένα όπως είναι τα μοναστήρια στους απότομους βράχους είναι σα να προσπαθούν έτσι κι αλλιώς να φτάσουν τον ουρανό. Τον επιτάφιο μπορείτε να τον παρακολουθήσετε στη μονή Βαρλαάμ του 16ου αιώνα με τις καμπάνες να χτυπούν πένθιμα σα να είναι πλήκτρα πιάνου.

5. Μονεμβασιά

Πάσχα στη Μονεμβασιά

Ζήστε ένα διαφορετικό Πάσχα στην κατηχητική ατμόσφαιρα της βυζαντινής καστροπολιτείας της Πελοποννήσου. Παρακολουθήστε τις ακολουθίες του Πάσχα στο ναό του Ελκόμενου Χριστού στην πλατεία με το κανόνι (στη φωτογραφία) και στην Παναγία Χρυσαφίτισσα. Η περιφορά των επιταφίων γίνεται μέσα στα καλντερίμια. Για όσους αντέχουν ο επιτάφιος του Ελκόμενου Χριστού ανεβαίνει τα σκαλιά για το κάστρο και καταλήγει στην Αγία Σοφία επάνω στο βράχο. Την Κυριακή του Πάσχα λαμβάνει χώρα το κάψιμο του Ιούδα.

6. Λεωνίδιο

Πάσχα στο Λεωνίδιο

Ιδιαίτερα γνωστό είναι και το Λεωνίδιο για το Πάσχα του κι αυτό λόγω του εθίμου με τα αερόστατα. Το έφεραν στα τέλη του 19ου αιώνα οι ναυτικοί που το είδαν στην Ασία. Τη νύχτα της Ανάστασης με το Χριστός Ανέστη ο ουρανός φωτίζεται από χιλιάδες φαναράκια που φτιάχνουν οι κάτοικοι με τα χέρια τους για να γιορτάσουν με αυτόν τον τρόπο την Ανάσταση του Κυρίου. Την Κυριακή στην πλατεία γίνεται εκδήλωση από το Δήμο με φαγητό, χορούς με ζωντανή μουσική και πέταγμα ακόμα πιό μεγάλων αερόστατων.

7. Σπέτσες

Πάσχα στις Σπέτσες

Υπέροχο και το σκηνικό στις Σπέτσες. Τη Μεγάλη Παρασκευή οι επιτάφιοι από Άγιο Νικόλαο (στη φωτογραφία), Ανάληψη, Άγιο Αντώνιο και Άγιο Ιωάννη συναντιούνται στην πλατεία Ποσειδωνίου όπου ακολουθεί δέηση. Για Ανάσταση προτείνω τον Άγιο Νικόλαο, την εκκλησία που οι σπετσιώτες κήρυξαν την Επανάσταση. Ακολουθεί πλούσιο θέαμα με πυροτεχνήματα κάτι που έτσι κι αλλιώς φημίζονται οι Σπέτσες λόγω της γιορτή της Αρμάτας. Τη νύχτα της Ανάστασης στην Ανάληψη (την ενορία των ψαράδων) μία βάρκα παίρνει φωτιά στην αυλή της εκκλησίας. Την Κυριακή του Πάσχα γίνεται κάψιμο Ιούδα στη Ντάπια.

8. Ναύπακτος

Πάσχα στη Ναύπακτο

Οι επιτάφιοι καταλήγουν στο λιμάνι υπό τους ήχους της φιλαρμονικής όπου εκεί αναμμένες δάδες είναι τοποθετημένες σε σειρά μέσα στο ενετικό λιμάνι και στις πολεμίστρες ενώ ένας φλεγόμενος σταυρός κρέμεται στην είσοδο του λιμανιού. Στο άγαλμα του Θερβάντες πραγματοποιείται η δέηση ενώ ακολουθεί πλούσιο θέαμα με πυροτεχνήματα. Όλο αυτό είναι πραγματικά ένα πολύ εντυπωσιακό θέαμα.

9. Σύρος

Πάσχα στη Σύρο

Ιδιαίτερο είναι το Πάσχα και στη Σύρο όπου εορτάζονται μαζί το Ορθόδοξο με το Καθολικό Πάσχα άσχετα αν δε συμπέφτουν. Οι εκκλησίες που πρωταγωνιστούν είναι ο Άγιος Νικόλαος ο Πλούσιος στα Βαπόρια, η Μεταμόρφωση του Σωτήρος, η Κοίμηση της Θεοτόκου και ο Σαν Τζώρτζης η καθολική εκκλησία στην Άνω Σύρο. Οι περιφορές των επιταφίων γίνονται στα σοκάκια, με χορωδίες να ψάλλουν και τη φιλαρμονική να συνοδεύει. Οι ορθόδοξοι επιτάφιοι και ο καθολικός συναντιούνται στην πλατεία Μιαούλη, τη μαρμάρινη πλατεία του 19ου αιώνα, η οποία είναι κατάμεστη από κόσμο και ακολουθεί η δέηση. Τη νύχτα της Ανάστασης πέφτουν παντού στην Ερμούπολη πυροτεχνήματα ενώ τα καράβια στο λιμάνι κορνάρουν.

10. Ύδρα

Πάσχα στην Ύδρα

Η περιφορά του επιταφίου γίνεται μέσα στη θάλασσα στη συνοικία Καμίνια κι αυτό για να ευλογηθούν τα νερά και να έχουν καλά ταξίδια οι ναυτικοί. Κάτι που λίγοι ξέρουν είναι ότι στο σημείο έχουν γυριστεί πλάνα της ταινίας του 1968 «Γοργόνες και Μάγκες» και του 1984 «Έλα να αγαπηθούμε Ντάρλινγκ». Στην Ύδρα οι επιτάφιοι συναντιούνται στο λιμάνι αφού περιφερθούν στα σοκάκια. Στη Μητρόπολη το Χριστός Ανέστη ψάλλεται στον εξωτερικό χώρο του ναού που είναι τα κελιά αφού κάποτε υπήρξε μοναστήρι.

11. Πάτμος

Πάσχα στην Πάτμο

Το νησί της Αποκάλυψης δε θα μπορούσε να λείπει από αυτή τη λίστα. Τη Μεγάλη Πέμπτη στη Χώρα στην πλατεία Δημαρχείου λαμβάνει χώρα η αναπαράσταση του Μυστικού Δείπνου και η τελετή του Νιπτήρος κάτι που συμβαίνει μόνο σε Πάτμο και Ιεροσόλυμα. Ο ηγούμενος της μονής του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου πλένει τα πόδια μοναχών που αναπαριστούν τους μαθητές του Ιησού, το έθιμο έχει τις ρίζες του στα βυζαντινά χρόνια. Αρκετά είναι και τα σημεία ενδιαφέροντος με πιό σημαντικό το Σπήλαιο της Αποκάλυψης εκεί που ο μαθητής του Ιησού Ιωάννης έγραψε το προφητικό βιβλίο της Αποκάλυψης το 95 μΧ. Άλλα σημεία ενδιαφέροντος είναι η μονή της Ζωοδόχου Πηγής με τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Ελεούσας, η εκκλησία Παναγία Διασώζουσα και η μονή Ευαγγελισμού.

12. Πόρτο Χέλι

Πάσχα στο Πόρτο Χέλι

Στην Ευαγγελίστρια, μία νησιωτικού στυλ εκκλησία δίπλα στη θάλασσα πραγματοποιούνται οι ακολουθίες του Πάσχα. Την Κυριακή το κάψιμο του Ιούδα γίνεται μέσα στον κόλπο του Πόρτο Χελίου επάνω σε βάρκα και ακολουθεί θέαμα με πυροτεχνήματα και προβολείς.

13. Κύθηρα

Πάσχα στα Κύθηρα

Στον Αβλέμονα η ιδιαιτερότητα βρίσκεται στην περιφορά του Επιταφίου. Οι κάτοικοι έχουν φωτίσει με φλεγόμενα τενεκεδάκια κάθε σημείο του δρόμου που περνάει καθώς και τον κόλπο μέχρι το φάρο ενώ μέσα στον κόλπο σχηματίζεται ένας φλεγόμενος σταυρός. Στη Χώρα οι λειτουργίες πραγματοποιούνται στον Εσταυρωμένο. Ο Επιτάφιος περιφέρεται στα σοκάκια μέχρι το ενετικό κάστρο το οποίο επίσης φωτίζεται από αναμμένα τενεκεδάκια.

14. Ζάκυνθος

Πάσχα στη Ζάκυνθο

Το Πάσχα στη Ζάκυνθο είναι ξεχωριστό, με δικό του χρώμα και τυπικό στις θρησκευτικές τελετές και έθιμα που οι κάτοικοι σέβονται και τηρούν με ευλάβεια. Το μεσημέρι της Μεγάλης Παρασκευής στο ναό του Αγίου Νικολάου του Μώλου πραγματοποιείται η περιφορά του Εσταυρωμένου συνοδεία φιλαρμονικής στους δρόμους της πόλης. Καταλήγει στην πλατεία μπροστά από την εκκλησία όπου γίνεται δέηση. Ο επιτάφιος του Μητροπολιτικού ναού του Αγίου Νικολάου των Ξένων γίνεται στις 4 τα ξημερώματα του Μεγάλου Σαββάτου όπως επιτάσσει το έθιμο. Η πρώτη Ανάσταση γίνεται στην πλατεία του Αγίου Μάρκου με αρκετό θόρυβο και σπάσιμο σταμνών.

15. Καλαμάτα

Πάσχα στην Καλαμάτα

Το Πάσχα στη μεσσηνιακή πρωτεύουσα γίνεται όλο και πιό δημοφιλές χάρις στις ομορφιές της πόλης ενώ στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκεται η εκκλησία της Υπαπαντής. Η περιφορά του επιταφίου γίνεται μέσα στην πόλη της Καλαμάτας με πλήθος κόσμου και συνοδεία φιλαρμονικής. Ένα γνωστό έθιμο που λαμβάνει χώρα είναι ο σαϊτοπόλεμος το βράδυ της Κυριακής του Πάσχα, ένα θορυβώδες έθιμο με κατασκευές σα δυναμιτάκια που βγάζουν με ορμή φλόγες. Υπάρχουν ωστόσο ερωτηματικά σχετικά με την ασφάλεια αυτού του εθίμου.